Chương 4

Ta cười: “Có sao đâu, nhà mình nhiều trẻ con thế, chẳng lẽ chỉ mỗi An Chi biết ăn? Đông Bảo, Thu muội đứa nào chả thích ăn?”

Nghe lời bà Mã chỉ, ta kể lại cách dựng lò cho cha. Chỉ trong một ngày, cha ta đã dùng đất sét và gạch đất dựng được một cái lò nướng hình bán cầu.

Ta thật nghi ngờ, cha ta chắc là mệnh đất. Nếu không thì sao bình thường ông lù khù, mà cứ đụng đến đất đai ruộng vườn lại lanh lợi thế chứ.

Mẹ ta sau khi sinh Đông Bảo sức khỏe yếu, từ khi tuyết rơi không thể giặt đồ nữa, nên ta thay bà làm công việc đó.

Cứ ba ngày mẹ ta lên trấn một lần, mỗi lần lấy về 10 bộ quần áo của nhà giàu, giặt sạch, phơi khô rồi mang trả, kiếm được 30 văn tiền.

Thấy sức mình khỏe, ta tự ý lấy mỗi lần 30 bộ, làm ngày làm đêm, kiếm được 90 văn tiền mỗi lần.

Có tiền dư dả, ta đi lên trấn tìm Thủy Sinh ca.

Thủy Sinh ca là con thứ hai nhà lý chính. Huynh ấy hiện đang học ở thư viện Cô Trúc, tính tình rất hòa nhã.

Nghe ta nhờ tìm người chép sách, huynh ấy đồng ý ngay: “Chuyện này dễ thôi. Trong thư viện có nhiều người hoàn cảnh khó khăn, đang không biết lấy tiền đâu đóng học phí. Phí chép sách là 20 văn mỗi quyển, muội cần chép mấy quyển?”

Ta rút từ túi ra 150 văn tiền, đôi tay đỏ ửng như cà rốt vì giặt đồ: “Thủy Sinh ca, muội cần 4 quyển sách nhập môn cho trẻ 6-7 tuổi. Số tiền còn lại nhờ huynh tìm cho muội bút, mực, giấy rẻ nhất, cũ cũng được, miễn là dùng được là được.”

“Được chờ tin huynh nhé.”

Thủy Sinh ca trả lời rất nhanh, lần sau ta đến, huynh ấy đã chuẩn bị đủ đồ. Ta nhận lấy như kho báu, vui mừng như trúng số.

Trên trấn, ta còn mua một bao bột mì trắng, một bao mè, một hũ đường trắng và các loại gia vị bà Mã nói.

Về đến nhà, giặt xong quần áo, ta bắt đầu thử làm bánh mè dầu muối.

Những ngày ta bận rộn, cha ta đã đốt lò nướng mấy lần, giờ đây độ ẩm và nhiệt độ đã vừa vặn.

Dưới sự chỉ dẫn của bà Mã, ta nhào bột, thêm men, làm lớp dầu mỡ, cho đường trắng, nặn bánh, rắc muối mịn, phết gia vị bí truyền, lăn qua mè, rồi cẩn thận đặt từng chiếc bánh vào lò nướng.

Không ngờ ta lại có chút năng khiếu nấu nướng, lần đầu làm bánh mè dầu muối đã nhận được lời khen ngợi của mọi người.

Đặc biệt là An Chi, cô bé ăn đến mức tay chân múa máy, khuôn mặt nhỏ nhắn rạng rỡ, dính mấy hạt mè.

“Đại tỷ, bánh tỷ làm còn ngon hơn cả bánh của đầu bếp Quốc công phủ!”

Thu muội đứng bên cạnh, vẻ mặt đắc ý: “Đương nhiên rồi, ngay cả dưa muối tỷ tỷ làm cũng là ngon nhất làng Đào Thủy mà!”

Ta cười kéo nhẹ bím tóc của cô bé: “Đừng tưởng khen vậy là tỷ sẽ làm hồng khô cho muội ăn nhé.”

Mắt An Chi sáng rỡ: “Hồng khô? Muội muốn ăn, muội muốn ăn!”

Đông Bảo còn nói chưa sõi, nhưng cũng thèm đến mức dậm chân: “Ăn, ăn, ăn ——”

Chỉ có Chi An ngồi một bên, nhai chậm rãi, tao nhã, điềm đạm, trong ánh mắt lộ vẻ phong thái của một công tử danh gia vọng tộc.

Chi An à ——

Ta thầm thở dài trong lòng, đứa trẻ này, suy nghĩ thật quá nặng nề.

Đến ngày sinh nhật của cặp song sinh này, ta trịnh trọng đưa sách và bút mực cho Chi An.

Đúng như ta dự đoán, đôi mắt đệ ấy ánh lên niềm vui mừng ngay khi nhận được món quà, như thể ta đã hiểu thấu tâm sự của cậu.

“Đại tỷ ——” Giọng cậu nghẹn ngào, dường như muốn khóc.

Ta vỗ vai cậu, lòng đầy thương xót: “Sách là sách chép lại, bút mực là đồ cũ, đệ tạm chịu thiệt nhé. Đợi đến mùa xuân năm sau, đại tỷ sẽ cho đệ vào thư viện Cô Trúc học.”

“Gì cơ?”

Nghe vậy, mọi người trong nhà đều kinh ngạc nhìn ta.

Ta nghiêm túc gật đầu với họ: “Co đã hỏi Thủy Sinh ca rồi, học phí ở thư viện Cô Trúc mỗi tháng là một lượng bạc, nếu đi học về thì chỉ cần tám trăm văn, bao gồm cả giấy bút, đồ uống mùa hè và than củi mùa đông. Tổ mẫu, bà Mã, cha, mẹ, Quốc công phủ dù hiện giờ đã bị tịch thu, nhưng ai biết được một ngày nào đó có thể phục hưng. Chi An là cháu đích tôn của Quốc công phủ, nếu ngày ấy thật sự đến, chẳng lẽ lại để đệ ấy không biết chữ sao? Nên việc học này nhất định phải lo. Về chuyện tiền bạc, mọi người đừng lo, năm xưa phu nhân tặng con một hộp trang sức, con nghĩ có thể cầm được ít bạc, đủ để trang trải. Nếu chưa đủ, nhà mình còn đất, con có thể làm bánh mè dầu muối bán, không lo không đủ nuôi một người học hành.”

Trong nhà bỗng lặng ngắt như tờ, đột nhiên tiếng nghẹn ngào của bà Mã phá tan sự im lặng ấy.

“Xuân nhi!” Bà nắm lấy tay ta, xúc động nói: “Thật khó cho con khi nghĩ cho gia đình họ Đỗ chúng ta chu toàn đến vậy. Ta không ngờ con lại là một đứa trẻ có tấm lòng như vậy. Ta ——”

Chưa kịp nói hết câu, bà đã bật khóc nức nở.

Tổ mẫu cũng ôm lấy bà, nước mắt lưng tròng: “Xuân nhi nói đúng, nhà ta có bao nhiêu người lớn, có thể lo được cho Chi An. Chi An là đứa trẻ ngoan ——”

“Bà Lý ơi.. ta khổ tâm lắm ——”

“Ta biết, ta biết, không cần nói ——”

Ba bà cháu họ, từ đầu mùa thu đến giờ, sống ở làng Đào Thủy với tư cách là người thân của gia đình ta, cũng đã gần nửa năm. Đây là lần đầu tiên ta thấy bà Mã rơi nước mắt.

Bà là con gái độc nhất của Thượng thư, 15 tuổi gả cho Hưng Quốc công, vợ chồng tôn trọng lẫn nhau suốt mấy chục năm.

Nhưng giờ đây, chồng bà, con trai và con dâu đều bị Hoàng đế nghi ngờ mà đày đến nơi biên cương lạnh giá.

Vinh hoa phú quý nửa đời, luôn cứu trợ người nghèo, sống thiện lành, nhưng đến khi nhà tan cửa nát, chỉ có người làng quê đồng ý thu nhận ba bà cháu họ.

Lẽ nào thế gian toàn là kẻ vong ân bội nghĩa sao? Ta không hiểu, cũng không có thời gian để tìm hiểu.

Ta chỉ biết rằng, ta là con gái lớn trong nhà, trên có bà già yếu, dưới có em thơ, ta phải nhanh chóng kiếm tiền nuôi gia đình.

03

Nhờ cái miệng thèm ăn của An Chi, nếu không chắc ta cũng chẳng nghĩ ra được ý tưởng bán bánh mè dầu muối này.

Ta tính rồi, trừ hết chi phí, mỗi chiếc bánh mè có thể lãi được một văn tiền. Nếu mỗi ngày bán được năm mươi chiếc, thì kiếm được năm mươi văn, còn hơn đi giặt đồ thuê cho người ta.

Nghe tin ta định lên trấn bán hàng, cha ta lại có chút băn khoăn.

“Nhà mình có tám mẫu ruộng, chẳng lẽ không nuôi nổi một người đi học sao?”

Tổ mẫu lườm ông một cái: “Con biết một bộ bút mực giấy nghiên loại tốt giá bao nhiêu bạc không? Chi An nhà ta sinh ra đã là quý công tử, con nhẫn tâm để thằng bé mãi dùng đồ cũ của người khác sao?”

“Nhưng từ làng Đào Thủy lên trấn cũng hơn mười dặm, Xuân nhi là con gái, lỡ có chuyện thì sao?”

Ta vội nói: “Chân con dài, đi mười mấy dặm không là gì, hơn nữa con đã hẹn với Lưu Sinh ca ở làng bên, mỗi ngày hai chúng con sẽ đi cùng nhau, lên trấn quầy hàng của chúng con cũng sát nhau.”

“Thế còn… mấy con gà con thì sao?”

Cha ta nhíu mày, tìm không ra lý do, cuối cùng lại viện đến chuyện mấy chú gà con vừa nở.

Bà Mã ngồi bên cười phá lên: “Cha Xuân nhi thật thương con gái!”

Tổ mẫu tức đến suýt vẹo mũi: “Đúng là cái đồ vừa nhát vừa vô dụng lại sĩ diện hão!”

Ta bắt đầu gánh bánh mè dầu muối lên trấn bán từ tháng Chạp.

Đứng ở con phố đông đúc nhất trong trấn, ta cất giọng rao: “Bánh mè đây! Bánh mè đây! Bánh mè dầu muối ngàn lớp giòn tan thơm ngon đây ——”

Lưu Sinh Ca bên cạnh cũng không chịu thua kém: “Kẹo hồ lô đây! Kẹo hồ lô đây! Kẹo hồ lô ngọt giòn không dính răng đây ——”

Phải nói, trên cả con phố, tiếng rao của hai chúng ta là to nhất.

Ngày đầu tiên, công việc làm ăn của ta cũng tạm ổn, bán được 36 chiếc bánh mè. Mỗi chiếc bánh bán 3 văn tiền, lãi ròng được 36 văn.

Trên trấn cũng có người bán bánh, nhưng không ai làm ngon như ta. Cả con phố, chỉ có bánh của ta được nướng bằng lò đất sét.

Vợ của Lưu Sinh ca đang có bầu, dạo này hay thèm ăn, trong giỏ còn thừa mười chiếc bánh, ta biếu huynh ấy sáu chiếc, giữ lại bốn chiếc cho mấy đứa nhỏ ở nhà.

Lưu Sinh ca xoa tay, vẻ mặt ngại ngùng: “Xuân muội, mai muội nghỉ đi, huynh rao thay cho. Huynh sẽ rao ‘Bánh mè đây! Kẹo hồ lô đây! Bánh mè ngàn lớp đây! Kẹo hồ lô đường phèn đây!’”

Nửa tháng sau, việc làm ăn của ta càng ngày càng tốt. Đến giữa tháng Chạp, mỗi ngày ta bán được hơn sáu mươi chiếc bánh mè.

Càng gần cuối năm, người buôn bán qua đường trên trấn ngày một đông. Có lẽ họ đã vất vả cả năm trời, giờ muốn về nhà đoàn tụ với người thân.

Một ngày nọ, có một đoàn thương nhân khoảng hai mươi người dừng chân trước quầy của ta.

“Bánh mè dầu muối à? Ngon không đây?”

Một nam nhân có vẻ là thủ lĩnh, ngồi trên lưng một con ngựa đen bóng, từ trên cao hỏi xuống.

Ta ân cần bẻ nửa chiếc bánh, cẩn thận gói lại bằng khăn tay trắng, rồi giơ tay đưa lên: “Ngài nếm thử đi, nếu không ngon không giòn thì không lấy tiền.”

Ngài ấy liếc nhìn ta hai lần, khẽ cau mày, rồi đưa tay nhận chiếc bánh, bẻ một miếng nhỏ bỏ vào miệng.

“Cũng tạm được.” Ngài ấy khẽ gật đầu, vẻ mặt thản nhiên.

“Chỉ cần ăn thử, chưa ai không khen ngon cả.”